برآورد ارزش حفاظتی منابع آب زیرزمینی حوزه آبخیز الشتر از نگاه روستاییان

Authors

  • علیرضا دانشی دانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
  • مصطفی پناهی استادیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
Abstract:

مدیریت منابع آب­ زیرزمینی یکی از مهمترین مسائل مدیریت منابع طبیعی به‌­شمار می­‌آید. عدم مدیریت صحیح این منابع باعث ایجاد مشکلات خطرناکی نظیر فرونشست زمین، شوری آبخوان و از بین رفتن تالاب­‌ها شده است. با رشد جمعیت، تقاضا برای آب­‌های زیرزمینی افزایش یافته، منجر به کمبود آب در بیشتر نقاط جهان از جمله ایران شده است. این در حالی است که بیشتر از نصف تقاضای سالانه آب در ایران را منابع آب زیرزمینی تأمین می­‌کنند. بنابراین، برآورد ارزش اقتصادی آب­‌های زیرزمینی در مدیریت صحیح منابع آب امری ضروری است. پژوهش حاضر، با استفاده از فنون تلفیقی مصاحبه و پرسش‌نامه به­منظور برآورد میانگین تمایل به پرداخت جامعه روستاییان ساکن در دشت الشتر طراحی و اجرا شده است. در همین رابطه، برخی از مهمترین متغیرهای اقتصادی-اجتماعی جامعه مورد مطالعه و نقش آن­‌ها در اصلاح نظام حفاظت و مدیریت بهینه منابع آب زیرزمینی، مورد بررسی قرار گرفته‌­اند. جامعه آماری در این پژوهش، روستاییان شهرستان الشتر، همان برداشت­‌کنندگان اصلی منابع آب زیرزمینی بوده، حجم نمونه نیز با کمک فرمول کوکران، 490 به‌­دست آمده است. میانگین تمایل به پرداخت هر خانوار برای حفاظت از منابع آب­ زیرزمینی دشت الشتر، 920،758،1 ریال در سال تخمین زده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که ارزش کل حفاظتی آب‌­های زیرزمینی در دشت الشتر، 8،913،979،927 ریال در سال و ارزش حفاظتی یک مترمکعب آب زیرزمینی برای جمعیتی که تمایل به پرداخت خود را اظهار کرده­‌اند، بر اساس روش ارزش‌­گذاری مشروط، 208 ریال است. همچنین، متغیرهای مبلغ پیشنهادی، درآمد سالانه خانوار و تحصیلات به­‌صورت معنی‌داری بر روی تغییر تمایل به ­پرداخت پاسخ­گویان تاثیرگذارند. با توجه به این­‌که برای ارزش‌­های غیراستفاده‌­ای آب­‌های زیرزمینی بازاری وجود ندارد، یافته‌­های این مقاله می‌­تواند ابزار قدرتمندی در تصمیم‌­گیری و مدیریت منابع آب، برای مدیران بخش آب شکل ­دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل بازار محلی مبادلات منابع آب زیرزمینی در حوزه آبخیز الشتر

آب­‌های زیرزمینی مهمترین منبع آب شیرین جهان شناخته می‌­شوند. در کشور خشک و نیمه‌­خشک ایران عدم تطابق نیاز مصرف با زمان بارش‌­ها در کنار تغییر اقلیم باعث افزایش تقاضای آب­‌های زیرزمینی شده است. برداشت­‌های بی­‌رویه از آب­‌های زیرزمینی در حوزه آبخیز الشتر، سطح آب در آبخوان این دشت را به شکل قابل توجهی کاهش داده، منابع آب این منطقه را با بیلان منفی مواجه کرده است. با توجه به محدودیت ذاتی منابع آب ...

full text

تعیین الگوی توزیع منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز الشتر، استان لرستان)

منابع آب یک کشور به ویژه آب زیرزمینی یک ثروت ملی است لذا برای استفاده بهینه از منابع آب موجود برنامه‏ریزی همه جانبه و آگاهانه الزامی است و این مهم جز با شناخت دقیق و صحیح پراکنش مکانی منابع آب میسر نخواهد شد . هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش­های میان­یابی مکانی جهت پهنه بندی مکانی پارامترهای کمی آب­های زیرزمینی (سطح و عمق آب زیرزمینی) و بررسی تغییرات این پارامترها در طول دوره آماری مورد مطالعه...

full text

طراحی مدل حکمرانی مطلوب منابع آب زیرزمینی در سطح حوزه آبخیز، حوزه آبخیز ارزوئیه-استان کرمان

سیاست‌گذاران در حوضه منابع آب در کشور بیشتر به‌دنبال حل مسئله آب از طریق مسائل فنی-مهندسی، انتقال آب، سد­سازی و پروژه‌های سازه‌ای بوده‌­اند. این در حالی است که مشکل اصلی منابع آب در کشور، وجود حکمرانی بد و نامطلوب و سامانه مدیریتی ناکارآمد است. ترتیبات نهادی نامناسب، مدیریت از­ هم ­گسسته، عدم شفافیت و عدم مشارکت ذی‌نفعان در مدیریت، از جمله ویژگی‌های سامانه حکمرانی فعلی منابع آب در کشور است. هدف...

full text

تحلیل کیفیت منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه منابع؛ مطالعه موردی حوزه آبخیز خوانسار هرات

آب­های زیرزمینی یکی از منابع تامین آب مورد نیاز انسان به‌ویژه در مناطق خشک و کم آب است.آب‌های زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی­های کوتاه مدت قرار نمی­گیرد و چنانچه به درستی استفاده شود منبع مطمئنی برای رفع نیازهای انسان است. حوزه آبخیز خوانسار، واقع در جنوب‌غربی شهر هرات در استان یزد، دارای دو رشته قنات با تخلیة متوسط سالانه 414383 مترمکعب و پنج دهنه چشمه با تخلیه متوسط سالانه 6/507729 مترمکعب می‌باش...

full text

شناسایی مناطق مناسب احداث سدهای زیرزمینی در حوزه آبخیز الشتر به روش ANP

     Main part of Iran is in arid and semi-arid region and water is a limiting factor of human activities in this area. One of the ways to overcome seasonal shortages of water is using groundwater. Underground dam is a storage methods and use of groundwater that it can be used to improve water resources management and increase utilities of these resources. In this study, It has been tried to id...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1

pages  57- 71

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023